Задача №1736
Автор: Б. Л. Иомдин
Язык: северный сото / nort3233 / Atlantic-Congo; Volta-Congo; Benue-Congo; Bantoid; Southern Bantoid; Narrow Bantu; East Bantu; Southern Bantu-Makua; Sotho-Makua-Venda; Sotho-Makua; Sotho-Tswana (S.30); Sotho; Northern Sotho
XIII Международная олимпиада по лингвистике (2015) (№6; командный тур)
Условие
ru
Тринадцатая Международная олимпиада по лингвистике
Благоевград (Болгария), 20–24 июля 2015 г.
Задача командного соревнования
Один турист путешествовал по Южной Африке и столкнулся с необходимостью за-
полнить некоторый документ на языке северный сото. Хотя он не знал на этом языке
ни слова, он легко догадался, что означает следующее:
Nomoro ya phaspoto: (‘номер паспорта’)
Aterese ya emeile: (‘адрес электронной почты’)
Однако он не понимал, что означает следующее:
Leina, sefane:
Naga:
Letšatšikgwedi la matswalo:
Bong:
Batswadi:
Mma:
Tate:
Bana:
Mmala wa mahlo:
К сожалению, переводчика поблизости не было, нашёлся лишь толковый словарь север-
ного сото. Вот что там смог найти турист:
mma motswadi wa ka wa mosadi, yo a mpelegego
tate monna yo a ntswetšego
bong sepharologanyiseosešupagogoremothogobaphoofolokemonnagobamosadi
matswalo letšatši le kgwedi tšeo motho a belegilwego ka tšona
naga lefase leo le arotšwego la go ba le batho ba bantši, leo le nago le mmušo wo o
lego ka fase ga taolo ya presitente le bathuši ba gagwe; naga e šomiša tšhelete
ya go fapana le ya dinaga tše dingwe
mmala ponagalo ya selo yeo gantši e ka tšwelelago gabotse ge e le mosegare ka lebaka
la mahlasedi a letšatši, selo seo se ka bonagala e le se se hubedu, tala, tšhweu
bjalobjalo
mahlo dikgokolwana tše pedi tša bošweu le boso tšeo di lego sefahlegong ka godimo
ga nko, di šoma go lebelela le go bonaТринадцатая Международная олимпиада по лингвистике (2015). 2
Задача командного соревнования
Вначале это не очень помогло. Тогда, листая словарь, турист прочитал еще несколь-
ко словарных статей:
Basotho batho ba Afrika Borwa bao setlogong sa bona ba tšwago nageng ya Lesotho,
bao ba bolelago Sesotho sa Borwa bjalo ka polelo yeo ba e antšego letsweleng
beke lebaka la go bopša ke matšatši a šupago
bona go diriša mahlo go lebelela
iri lebaka la nako la go bopša ke metsotso ye masometshela
kgwedi lebaka le le bopšago ke dibeke tše nne go iša go tše hlano
leina lentšu goba sehlopha sa mantšu seo se fiwago le go relwa motho gomme a
bitšwa ka lona
lekgolo nomoro ye kgolo ya go bopša ke masome a lesome
lesome nomoro ye nnyane ye e fetago senyane, ya go bopša ke ge go hlakanywa
senyane le tee
letšatši 1. lebaka la nako la go bopša ke diiri tše masomepedinne
2. polanete ye kgolokgolo ya nkgokolo ya mahlasedi a phišo ye ntši selemo,
yeo e rotogago bohlabela mesong ya phatša leratadima go ya bodikela, ge e se
gona e ba leswiswi
metsotso lebaka la nako la go bopša ke metsotswana ye masometshela
monna motho wa bong bja botona
monwana sethosammeleseoselegoseatlenggobaleotong,sadinokonokosagootlologa,
gantši se šoma go swara
morwa ngwana wa mošemane
morwedi ngwana wa mosetsana
mosadi motho wa bong bja botshadi
mošemane ngwana wa bong bja botona
mosetsana ngwana wa bong bja botshadi
motswadi mosadi goba monna yo a nago le ngwana goba bana
ngwaga lebaka la dikgwedi tše lesomepedi
ngwedi selo sa nkgokolo seo se bonagalago bošego leratadimeng seo se tlišago seedi
se segolo lefaseng, se hlatha mabaka a kgwedi
nkgokolo sebopego sa go raretša seo se swanago le kgwele ya maoto, kenywa ya tamati,
namune, bjalobjalo
nne nomoro ye nnyane ye e fetago tharo, ya go bopša ke ge go hlakanywa tharo
le tee
pedi nomoro ye nnyane ye e fetago tee, ya go bopša ke ge go hlakanywa tee le tee
seatla setho sa mmele seo se lego mafelelong a letsogo sa mphaphathi sa menwana,
se šoma go swara
sefane leina le tee leo maloko ka moka a lapa a le šomišago
šupa 1. go emišetša letsogo pejana mola monwana o lebile pele ka nepo ya gore
motho a bone seo se nepiwago goba seo go bolelwago ka sona
2. nomoro ye nnyane ye e fetago tshela, ya go bopša ke ge go hlakanywa
tshela le tee
tšhelete silibera le koporo tša nkgokolo goba pampiri yeo e ngwadilwego ya khutlonne,
yeo e šomišwago go reka dilo, yeo e lego bohlokwa kudu ekonoming ya naga
После этого он смог заполнить все пункты в документе.Тринадцатая Международная олимпиада по лингвистике (2015). 3
Задача командного соревнования
Тогда турист заинтересовался северным сото и обнаружил, что теперь он понимает
еще несколько толкований:
koko makgolo, rakgolo
makgolo mmagotate goba mmagomma
rakgolo tatagotate goba tatagomma
setlogolo ngwana wa ngwanake
kgaetšedi ngwana wa batswadi ba ka wa mosetsana goba wa mosadi
moratho ngwana wa mmago, e ka ba wa mosetsana goba mošemane
(a) После того, как турист всё заполнил, чиновник, который принял его документы,
произнес что-то вроде Šupa ka monwana šupa. Вначале турист не понял, что
надо сделать. Но когда ему показали это, он сообразил, как связаны между собой
два значения слова šupa. Объясните, в чем состоит эта связь.
(b) Как в этом словаре истолковано слово tharo?
(c) Что вы можете сказать о происхождении слова lekgolo?
(d) Составьтедвуязычныйсловарь(северныйсото—русский)играмматикусеверного
сото, настолько полные, насколько это позволяют данные командного задания.
△
! Языксеверныйсотоотноситсякгруппебантунигеро-конголезскойсемьи.Этоодин
из 11 официальных языков Южно-Африканской Республики, где он является родным
языком для 4,6 миллиона человек. —Борис Иомдин
Русский текст: Борис Иомдин.
Желаем успеха!
Тринадцатая Международная олимпиада по лингвистике
Благоевград (Болгария), 20–24 июля 2015 г.
Задача командного соревнования
Один турист путешествовал по Южной Африке и столкнулся с необходимостью за-
полнить некоторый документ на языке северный сото. Хотя он не знал на этом языке
ни слова, он легко догадался, что означает следующее:
Nomoro ya phaspoto: (‘номер паспорта’)
Aterese ya emeile: (‘адрес электронной почты’)
Однако он не понимал, что означает следующее:
Leina, sefane:
Naga:
Letšatšikgwedi la matswalo:
Bong:
Batswadi:
Mma:
Tate:
Bana:
Mmala wa mahlo:
К сожалению, переводчика поблизости не было, нашёлся лишь толковый словарь север-
ного сото. Вот что там смог найти турист:
mma motswadi wa ka wa mosadi, yo a mpelegego
tate monna yo a ntswetšego
bong sepharologanyiseosešupagogoremothogobaphoofolokemonnagobamosadi
matswalo letšatši le kgwedi tšeo motho a belegilwego ka tšona
naga lefase leo le arotšwego la go ba le batho ba bantši, leo le nago le mmušo wo o
lego ka fase ga taolo ya presitente le bathuši ba gagwe; naga e šomiša tšhelete
ya go fapana le ya dinaga tše dingwe
mmala ponagalo ya selo yeo gantši e ka tšwelelago gabotse ge e le mosegare ka lebaka
la mahlasedi a letšatši, selo seo se ka bonagala e le se se hubedu, tala, tšhweu
bjalobjalo
mahlo dikgokolwana tše pedi tša bošweu le boso tšeo di lego sefahlegong ka godimo
ga nko, di šoma go lebelela le go bonaТринадцатая Международная олимпиада по лингвистике (2015). 2
Задача командного соревнования
Вначале это не очень помогло. Тогда, листая словарь, турист прочитал еще несколь-
ко словарных статей:
Basotho batho ba Afrika Borwa bao setlogong sa bona ba tšwago nageng ya Lesotho,
bao ba bolelago Sesotho sa Borwa bjalo ka polelo yeo ba e antšego letsweleng
beke lebaka la go bopša ke matšatši a šupago
bona go diriša mahlo go lebelela
iri lebaka la nako la go bopša ke metsotso ye masometshela
kgwedi lebaka le le bopšago ke dibeke tše nne go iša go tše hlano
leina lentšu goba sehlopha sa mantšu seo se fiwago le go relwa motho gomme a
bitšwa ka lona
lekgolo nomoro ye kgolo ya go bopša ke masome a lesome
lesome nomoro ye nnyane ye e fetago senyane, ya go bopša ke ge go hlakanywa
senyane le tee
letšatši 1. lebaka la nako la go bopša ke diiri tše masomepedinne
2. polanete ye kgolokgolo ya nkgokolo ya mahlasedi a phišo ye ntši selemo,
yeo e rotogago bohlabela mesong ya phatša leratadima go ya bodikela, ge e se
gona e ba leswiswi
metsotso lebaka la nako la go bopša ke metsotswana ye masometshela
monna motho wa bong bja botona
monwana sethosammeleseoselegoseatlenggobaleotong,sadinokonokosagootlologa,
gantši se šoma go swara
morwa ngwana wa mošemane
morwedi ngwana wa mosetsana
mosadi motho wa bong bja botshadi
mošemane ngwana wa bong bja botona
mosetsana ngwana wa bong bja botshadi
motswadi mosadi goba monna yo a nago le ngwana goba bana
ngwaga lebaka la dikgwedi tše lesomepedi
ngwedi selo sa nkgokolo seo se bonagalago bošego leratadimeng seo se tlišago seedi
se segolo lefaseng, se hlatha mabaka a kgwedi
nkgokolo sebopego sa go raretša seo se swanago le kgwele ya maoto, kenywa ya tamati,
namune, bjalobjalo
nne nomoro ye nnyane ye e fetago tharo, ya go bopša ke ge go hlakanywa tharo
le tee
pedi nomoro ye nnyane ye e fetago tee, ya go bopša ke ge go hlakanywa tee le tee
seatla setho sa mmele seo se lego mafelelong a letsogo sa mphaphathi sa menwana,
se šoma go swara
sefane leina le tee leo maloko ka moka a lapa a le šomišago
šupa 1. go emišetša letsogo pejana mola monwana o lebile pele ka nepo ya gore
motho a bone seo se nepiwago goba seo go bolelwago ka sona
2. nomoro ye nnyane ye e fetago tshela, ya go bopša ke ge go hlakanywa
tshela le tee
tšhelete silibera le koporo tša nkgokolo goba pampiri yeo e ngwadilwego ya khutlonne,
yeo e šomišwago go reka dilo, yeo e lego bohlokwa kudu ekonoming ya naga
После этого он смог заполнить все пункты в документе.Тринадцатая Международная олимпиада по лингвистике (2015). 3
Задача командного соревнования
Тогда турист заинтересовался северным сото и обнаружил, что теперь он понимает
еще несколько толкований:
koko makgolo, rakgolo
makgolo mmagotate goba mmagomma
rakgolo tatagotate goba tatagomma
setlogolo ngwana wa ngwanake
kgaetšedi ngwana wa batswadi ba ka wa mosetsana goba wa mosadi
moratho ngwana wa mmago, e ka ba wa mosetsana goba mošemane
(a) После того, как турист всё заполнил, чиновник, который принял его документы,
произнес что-то вроде Šupa ka monwana šupa. Вначале турист не понял, что
надо сделать. Но когда ему показали это, он сообразил, как связаны между собой
два значения слова šupa. Объясните, в чем состоит эта связь.
(b) Как в этом словаре истолковано слово tharo?
(c) Что вы можете сказать о происхождении слова lekgolo?
(d) Составьтедвуязычныйсловарь(северныйсото—русский)играмматикусеверного
сото, настолько полные, насколько это позволяют данные командного задания.
△
! Языксеверныйсотоотноситсякгруппебантунигеро-конголезскойсемьи.Этоодин
из 11 официальных языков Южно-Африканской Республики, где он является родным
языком для 4,6 миллиона человек. —Борис Иомдин
Русский текст: Борис Иомдин.
Желаем успеха!
Решение
ru
Тринадцатая Международная олимпиада по лингвистике
Благоевград (Болгария), 20–24 июля 2015 г.
Решение задачи командного соревнования
bana дети monna мужчина
Basotho народ сото monwana палец
batswadi родители moratho брат/сестра
beke неделя morwa сын
bona видеть morwedi дочь
bong пол mosadi женщина
iri час mosetsana девочка
kgaetšedi сестра mošemane мальчик
kgwedi месяц motswadi родитель
koko дедушка/бабушка naga страна, государство
leina имя ngwaga год
lekgolo 100 ngwedi луна
lesome 10 nkgokolo круг; круглый предмет
letšatši день, сутки; солнце nne 4
letšatšikgwedi pedi 2
la matswalo день и месяц рождения rakgolo дедушка
mahlo глаза seatla рука
makgolo бабушка sefane фамилия
matswalo дата рождения setlogolo внук/внучка
metsotso минута šupa показывать; 7
mma мать tate отец
mmala wa mahlo цвет глаз tšhelete деньги
mmala цвет
(a) Šupa ka monwana šupa ‘Покажите свой указательный палец’.
(b) tharo ‘3’ nomoro ye nnyane ye e fetago pedi, ya go bopša ke ge go hlakanywa pedi le tee.
(c) lekgolo ‘100’ < kgolo ‘большой’ (makgolo ‘бабушка’ < ‘большая мать’, rakgolo
‘дедушка’ < ‘большой отец’).
Тринадцатая Международная олимпиада по лингвистике
Благоевград (Болгария), 20–24 июля 2015 г.
Решение задачи командного соревнования
bana дети monna мужчина
Basotho народ сото monwana палец
batswadi родители moratho брат/сестра
beke неделя morwa сын
bona видеть morwedi дочь
bong пол mosadi женщина
iri час mosetsana девочка
kgaetšedi сестра mošemane мальчик
kgwedi месяц motswadi родитель
koko дедушка/бабушка naga страна, государство
leina имя ngwaga год
lekgolo 100 ngwedi луна
lesome 10 nkgokolo круг; круглый предмет
letšatši день, сутки; солнце nne 4
letšatšikgwedi pedi 2
la matswalo день и месяц рождения rakgolo дедушка
mahlo глаза seatla рука
makgolo бабушка sefane фамилия
matswalo дата рождения setlogolo внук/внучка
metsotso минута šupa показывать; 7
mma мать tate отец
mmala wa mahlo цвет глаз tšhelete деньги
mmala цвет
(a) Šupa ka monwana šupa ‘Покажите свой указательный палец’.
(b) tharo ‘3’ nomoro ye nnyane ye e fetago pedi, ya go bopša ke ge go hlakanywa pedi le tee.
(c) lekgolo ‘100’ < kgolo ‘большой’ (makgolo ‘бабушка’ < ‘большая мать’, rakgolo
‘дедушка’ < ‘большой отец’).
Комментарии